jean piaget

• hayran olunasi bir bilim insanidir. soru cevapla "il-il" piaget:
  
  - kimdir kimlerdendir?
  - isvicreli bilim insani. isvicreli olmasiyla yuzyil oncesinden cikartmis masaya vurmus karizmayi. genetik epistemolojist, ama yaygin bilinisiyle gelisimde bilissel psikolojinin babasi. yani soyle diyelim, klinikte freud neyse, cognitive development'ta piaget bunu besle carpiyor, zira elestirilse de freud'dan daha saglam el acmis zamaninda. seksen kusuruna kadar yasayip 1980'de vefat edene kadar yuzlerce makale, onlarca kitap yazmis ve de son ana kadar yayin yapmaya devam etmis. ayrıca tipine bakilinca da agzinda piposu ve pamuk saclariyla tam bir tonti$ goruntusu var. http://www.piaget.org/
  
  - nerden baslamis kariyere, ne yapmis? (meraktan tirnaklarini yiyip aglayarak sorulacak)
  - 19. yuzyil sonlarinda dogmus bu amca, birinci dunya savasi sonlari amerikaya masif goc ve beraberinde gelen guney avrupalilarin "fiddle minded" oldugu sanrisi ve devamında gelen intelligence testing akımından çıkan binet zeka testlerinin geliştirilmesi sürecinde binet ile çalışmış. sonuç olarak aynı ekolden (güney avrupalılar gerizekalı değil, dile ve amerikan kültürüne hakim değiller'in farkedilmesi) çocukların bilişsel gelişimine şahane bir uygulama yaparak "çocuklar eksik insanlar değil, gelişimini tamamlamamış insan yavrularıdır" noktasına, problem çözmede aynı yaş grubundan çocukların aynı sistematik yanlışları yaptıklarını farkederek varmıştır. şu an "ulan ne var, bunu ben de bulurdum" diyenlere sociology of childhood kapsamında literatür okumalarını ve 20. yüzyılın başlarına kadar çocukların toplumda nasıl görüldüğüne göz atmalarını tavsiye ediyorum.
  
  - neden ve hangi teorileriyle ünlü?
  bu mesele ilginç. adam tam o zamanın bilim insanı özelliklerine sahip. rationalist akımın öncülerinden kabul ediliyor, ki akımın babası kant kabul ediliyor. bilişsel gelişimi modüler ve dolaylı olarak da innate yani çevresel şartlardan çok fizyolojik gelişime bağlıyor. çocukların bir şeyi kavrama yaşı birbirinden farklı olabilir ama sekans ve sıralama aynıdır diyor kısaca, yani nasıl ki dil gelişiminde hecelemeden tek-sözcük evresine geçilmez, bilişsel gelişimde de misal object permanence (bir şeyin görüş alanımızdan çıktığında da varolmaya devam ettiği, 8ay civarında gelişiyor) öğrenilmeden conservation (aynı miktarda bir maddenin -mesela suyun- şekli farklı bir kaba aktarıldığında, kabın şekline bağlı olarak azalmadığı ya da çoğalmadığı- 3.5-4 yaş arası gelişiyor) öğrenilmez diyor. 4 stage (evre olabilir sanırım en uygun ceviri) bazlı bir gelişim süreci öneriyor, daha fazla öğrenmek isteyenle için stage isimleri: sensorimotor, preoperational, operational ve concrete.
  
  - ee bunu bulmanın ilginç yanı nedir?
  - çocukların zihinsel/bilişsel gelişiminde bir devrim niteliği taşıyan ilk görüş sayılabilir. rationalist yaklaşımı empricist ve historical/sociocultural takip ediyor, empiricist yaklaşım kuzey amerika psikoloji dünyasında halen en yaygın olan yaklaşım, sociocultural da babalığını vygotsky'nin yaptığı social constructivism'ibaz alıyor. bu üç akım sadece bilişsel gelişim alanında değil, bilimin gelişimi adına geliştirilen epistemolojik çalışmalarda da yer alıyor. daha fazla öğrenmek isteyenler için (bkz: theory theory). sonuçta ilginç bir zamanda o devrin en ilginç insanlarıyla birlikte çalışmış ve/veya etkilenmiş; bunlardan biri de einstein; uluslararası bir kongrede tanışıyorlar (1930 kusürda paris'te yanılmıyorsam) einstein çocukların hız ve zamanı nasıl algıladıklarını ve bu algının ne yaşta ne ölçüde geliştiğini vs soruyor, bu piaget'ye ilham veriyor ve bilişsel gelişim teorisini geliştirmede etkili oluyor (six psychological studies, jean piaget). her ne kadar vygotsky'nin cultural constructivism'inden farklı bir çizgide görünse de piaget teorileri, modülerliği baz alması dışında ebeveyn-çocuk arasındaki iletişimin diyalektik doğası üstüne söyledikleriyle vygotsky'nin aynı diyalektiği çocukla kültür arasında kurmuş olması ortak nosyonundan mütevellit, vygotsky'ye göreceli olarak benzerdir. ayrıca politik ideolojileri açısından da, ikisi de kuzey amerika empiricistlerinden keskin biçimde ayrılırlar.
  
  yoruldum, açık net, bahane bulmadan böylece bitiriyorum şimdilik. piaget ile arkası yarın kuşağında tekrar buluşmak üzere. ilahi ben, hah hah.
  
  edit: conservation. tutucu bir yapıya sahibim.