şah kartal

• (aquila heliaca)
  şah kartal temelde alçak arazilerde yaşamasına rağmen fakat daha yükseklere itilmektedir. orta ve doğu avrupa' da üreme habitatları ormanlık dağlardan, tepelerden ve nehir boylarından yüksekliği 1000 metreye varan arazilerden ayrıca steplerden, açık arazilerden ve tarımsal alanlardan oluşur. kışlamak için sulak alanları tercih eder, görülsede, göç sırasında pek çok çeşit habitat kullanır- şah kartal yuvalarını genellikle yaşlı ve yüksek ağaçların tepelerine kurarlar. kuluçka müddeti mart veya nisan başında tamamlanır, 2-3 yumurta yumurtlar. kuluçka müddeti 6 haftadır. temel besinler tavşan, sicap, gelengi ve fare gibi küçük memeliler oluşturur, ayrıca su yılanları, susemenderleri, kurbağalar ve kertenkelelerle beslenir.
  
  türkiye'deki durumları :
  ankara beynam ormanlarında 2 çift, meriç deltalarında (edirne) 1 çift, ilgaz dağlarında, yozgat çamlığında, eskişehir türkmen babadağında ürediği sanılmaktadır. azalmaların nedenleri arasında besinini oluştarn memelilerin yaşam ortamlarının tahribi, ormancılık faaliyetleri, habitat tahribi, özellikle büyük ve yaşlı ağaçların kesilmesi, avcılık ve yasa dışı ticaret sayılabilir.
• ormanın bitip bozkırın başladığı yerde, yaşlı ve yüksek ağaçlara yuvalarını yapar. yuvanın çevresinde, yaklaşık 1 km'lik alanda, avlanmaz ve başka yırtıcıların avlanmasına da izin vermez. böylece av listesindeki hayvanlar, bu alanda beslenip üreyebilir. bu 1 km'lik alan, hem bir erken uyarı sistemi hem de yuvadan aşağıyı sürekli izleyen yavruların yuvadan uçunca avlayacakları canlıların hareketlerini gözlemleyebildikleri bir eğitim alanıdır.
  şah kartal yuvadan kaç yavrunun uçacağını kendi belirler. av bolsa iki yavru birden uçabilir ama av bol değilse güçlü olan yavru, "yuvaya getirilen yemi" önce kapıp yumurtadan geç çıkmış ve nispeten zayıf olan yavrunun açlıktan ölümüne neden olur.