düvel-i ecnebiye defterleri ^*

• divan-i hümayun'a bagli amedi kalemi, her cesit anlasma ve ahidname metinlerini, gorusme mazbatalarini, protokolleri, yabanci elcilere, konsoloslara ve tüccarlara ait yazilari tanzim ederdi. bu kalemde tutulan defterlerden bir kismina ecnebi(duvel-i ecnebiye) defterleri adi verilmistir.
  diger devletlerle ilgili ahidnamelerin yanisira ahkam, nisan, konsolosluk beratlarina dair kayitlar bu defterlerde tutulmustur.
  
  bu defterlerde; amerika, belcika, brezilya, dubrovnik, fransa, ingiltere, ispanya, romanya, rusya, sardunya, toskana, venedik, avusturya, ceneviz, danimarka, isvec, iran, bulgaristan, hollanda, norvec, lehistan, meksika, yunanistan, sirbistan, ve sair devletlerle ilgili konular vardir.
  
  yabanci devletlere ait gemilerin osmanli limanlarindan yararlanmalari icin gerekli izinlerin verilmesi ve bu izinlerin muntazam olarak takibi ve yabanci devletlerle ilgili muhtelif konulardaki havadisler de bu kalemde bulunmaktadir.
  
  bu defterlerde yukarida bahsettigim konularin yanisira menzil ve yol hukumleri, tuccar beratlari, bazi nizamnamelerin kayitlari da yer almaktadir. son donemde elci, konsolos ve tercumanlarin ogullarina ve yardimcilarina taninan imtiyazlar, giyecek, yiyecek ve iceceklerine karisilmamasi (oyleki 12/2 numarali danimarka defterinin son otuz hukmu danimarka konsoloslarina istirancalardan domuz tedariki ile ilgilidir), cesitli vergilerden muaf tutulmalari, ozel mahkemelerde yargilanmalari gibi konulari ihtiva eden hüküm ve beratlar da bu defterlerin konulari arasinda yer alir.
  
  bu defterler iki seri halindedir: ilki 980 numarali bab-i asafi defterleri katalogunda yer alan defterlerdir.
  ikincisi ise divan-i humayun defterleri katalogu'nda yer alir.
  
  (bkz: basbakanlik osmanli arsivi)