divani

• "emirü'l-ümerâi'l-kirâm kebirü'l-küberâi'l-fiham"
  klasik devirde devletin milli güvenlik kurulu diye tanımlayabileceğimiz divan-ı hümayundan adını alan bu yazının karakteristiği hızıyla doğrudan alakalıdır ki bu yüzden bazı entrlerde bahsedildiği gibi kuyruklu geçişlerde elif ve lam harfleri bu yazıyı sökene kadar epey yorar. zaten yazıyı söktükten sonra ister ferman ve berat asılları olsun ister diğer defter serilerine istinsah (kopya) edilen suretleri olsun, güzel yazı sanatıyla uğraşmanın hazzını alırsınız.
  
  bu yazıyla ilgilenenler her ne kadar kendilerini ileri düzeyde geliştirmiş olsalar dahi kâtiplerin de belli bir standardizasyona sahip olmaları gerekmektedir. zira istanbul'da yazılan divanî bir yazı ile taşrada yazılan divanî yazılar arasında bazen büyük uçurumlar vardır. bu uçurumlar tecrübe ve konunun geliş gidiş istikametinden yakalanıp kuvvetli tahminler yapmak suretiyle kapatılabilir.
  
  yukarıda bu yazı türünün birtakım zorluklarından bahsetmiş olsam da matbu' ile osmanlıcaya merhaba diyen biri rik'a ile özgüven kazanır, ta'lik ile defter serilerine göz kırpar, divanî ile 'aklam-ı sitte'nin sanatına erişir.
  
  divanî yazıyla kaleme alınmış belge ve/veya defterler üzerinde uzun soluklu çalışmalar yapmak isteyenlere özellikle 18. yüzyıl kadı sicillerini (içeriğinde ferman, berat ve buyuruldu suretleri var) okumalarını öneririm. bu sayede ta'likten divanîye rahat bir geçiş yapabilirler. ayrıca çalışılan yazı ve dokuman hakkında tanıtıcı telif eserler okumaları yararlarına olacaktır. şöyle ki divan-ı hümayun ve ona bağlı kalem odalarınca kayda alınan defter serileri hakkında bilgi edinilmeden işin elifba'sına girişmek oksijen tüpsüz derinlere dalmaya benzer, vesselam...
  
  düzeltme: yazım