horasan

• bugün türkiye'de karışmamış türk soyu olarak geçen türkmenlerin anadoluya göçmeden önce yaşadıkları bölge. orta asya'dan batıya göçen türk boyları islam ile karşılaşınca çetin savaşlara girişmişvepek de öyle gönüllü olmadan islamı kabul etmek zorunda kalmışlardır. horasan, islam ve türklerin karşılaştığı noktadır ve türklerinbatıya göçü bu karşılaşma ile duraklamıştır. ancak ne zaman ki şeyh ahmet yesevi önderliğinde islama türk yorumu getirilmiş (ve alevi/bektaşiliğin tohumları atılmış), bundan sonra türk boylarıhorasan'dan kalkıh anadolu'ya göçmüşlerdir. osmanlının ilk dönemindeki itici gücü işte bu horasan kökenli türk boylarıdır. halen pek çok alevi deyişinde ve türkülerde horasan adı bir referansolarak geçmektedir. neredeyse bin yıl sonra annaneniz 'biz horasandan gelmişiz' derse benim gibi şaşırmayın, haklı olabilir.
• tanıdığım birçok alevinin, kökeninin dayandığı yer olarak belirttiği coğrafya.
• eski farsça'da hur (güneş) ve asan (ayan "gelen, doğan") kelimelerinden meydana gelmiştir ve "güneşin doğduğu yer, güneş ülkesi; doğu bölgesi" anlamını taşımaktadır. isim muhtemelen sasaniler zamanında ortaya çıkmış ve kısa zamanda yaygınlaşmıştır. horasan tarihte iran'ın kuzeydoğusunda yer alan çok geniş bir coğrafyanın adı idi. günümüzde bölgenin toprakları üç parçaya ayrılmış olup merv, nesa ve serahs yöresi türkmenistan, belh ve herat yöresi afganistan, kalan kısmı da iran sınırları içinde bulunmaktadır.
  
  kaynak: nizamü'l-mülk-siyasetname
  
  erenlerinin bol olmasından mıdır, ezoterik çekiciliğinden midir horasan kafamda gizli bir soruydu tüm yönleriyle, önemli ve iddialı bir anlama sahip olmalıydı diye düşünürdüm ve güneşin doğduğu yer olduğunu öğrendiğim vakit yüzümde güller açmıştı.
  
  edit: kaynak
• afganistan'ın 1992 ve 2001 arasındaki resmi adı, taliban darbesinden önceki.
• islam'a türk yorumunu getiren hacı bektaşi veli de horasan'dan anadoluya geçmiş, türkmen aşireti çepnilerin yanına yerleşmiştir. hatta ahmet yesevi'nin öğrencisi olduğu söylenir.
• "duymuşsun horasan'da halı dokunuyor; eni nedir, boyu nedir bilmiyorsun" diye söylenir bir atasözüne mekan olan ildir.
  
  gözlemlerim neticesinde bu atasözünün "teheey! ..." nidasıyla dile getirildiğini ve bir konuda fikir beyan eden kişinin muhatabı tarafından konunun esasına vakıf olmadığına misal vermek için söylendiğini tespit etmiş bulunmaktayım.
  
  bu misali veren kişi halının enini boyunu bilmektedir zannımca. değilse çok saçma olur evet.
  
  (bkz: tatilde dedemizden ne öğrendik)
• atalarımın türkiye'ye göç etmeden önceki yaşadıkları yer.
• pasinlerden başlayıp bu ovanın üzerinden geçen, kars digor ayrımına dek devam eden yollar kışın oldukça tehlikelidir. mordor'un karanlık diyarlarını andırır.
• güneşin doğduğu şehir, güneş kenti, güneşin yeri anlamlarını taşıyan şehrin adı.
• ilk bakışta hiç de sünni örgüt adı gibi durmuyor. hele sünni arap örgütü gibi hiç durmuyor. filhakika günümüz sünniliği ortadoğu'da değil horasan'da doğmuştur. kütüb-i sitte'nin altısının da derleyicisi horasanlıdır, en büyük sünni itikadi mezhebi maturudiliğin kurucusu horasanlıdır, dünya çapında en yaygın sünni tarikat nakşibendiliğin kurucusu horasanlıdır, mevlana celaleddi rumi, şihabeddin sühreverdi, veliyullah dehlevi gibi büyük sünni düşünürler horasanlıdır hatta el-kaide'nin doğuş yeri bile horasan'dır ama ilk evela sünni araplar horasan'ın türk ve tacik müslümanlarına mevali gözüyle bakar. onlara değer vermez. ikincisi bu daha yerel bir algı ama horasan adı daha çok anadolu aleviliğiyle birlikte anılır.