restitüsyon

• restitüsyon cok kaba anlamıyla dönemleme demektir...
  
  bir kültür varlığının ilk yapıldığı andan (özgün halinden) başlayarak, günümüze kadar geçirdiği çeşitli değişimleri ve bu değişimlerin ortaya çıktığı dönemlerde ve/veya anlarda bu kültür varlığının fiziksel durumunu saptayabilmek adına yapılır...
  restitüsyonda dikkat edilmesi gereken husus, saptanan değişimlerin bir grup halinde, ortaklıklar teşkil ederek bir döneme ya da ana referans vermesi gerektiğidir...
  
  yöntem olarak restitüsyon, günümüzden başlanarak yapılır ve kaynakların yeterliliği, güvenilirliği doğrultusunda özgüne ulaşana kadar devam ettirilir...
  
  bir kültür varlığının restitüsyonu, yani dönemlemesi yapıldıktan sonra, ilk ana (özgüne) dönme kararı, verilecek restorasyon kararlarından sadece 1 tanesidir. başka bir deyişle, özgüne dönmek şart değildir...
• herhangi bir eski eserin (tarihi, kültürel ya da sivil mimari örneği), elde edilebilen verilerle (kalıntılar, eski fotoğraflar, çizimler, resmi belgeler, yazıtlar vb.) yapıldığı döneme ya da değişime uğradığı dönem(ler)e ait çizimlerinin yapılmasıdır.
  
  -restitüsyon inşaa etme aşamasını içermez. (farklı durumdaki yapılara farklı müdahalelerin farklı isimleri vardır.)
  - farklı dönemlerde farklı müdahalelere uğramış bir yapı varsa birden fazla restitüsyon çizimi ortaya çıkar. (dönemsel ayrımlarla kesinleştirilmişse)
  - restitüsyona dışarıdan bir ekleme/katkı yapılmayacağı için bir proje değildir.
  -restitüsyon yapılmadan önce eser ile ilgili analitik rölöve çalışması yapılmak zorundadır. rölöve ile sadece yapının ölçümsel belgelemesi yapılır. bu restüte etmek ve sonrasındaki restorasyon çalışması için yetersiz veri ile hareket etmeye sebep olacağından, esere ait bozulma, müdahale ve hasar tespitlerin yapılması gerekir ve bunun en önemli adımı analitik rölöve çalışmasıdır.
• sonradan değişikliğe uğramış kısmen yıkılmış ya da yok olmuş ögelerin, yapıların veya yerleşkelerin ilk tasarımlarında ki ya da belirli bir tarihteki durumlarını arşiv kayıtlarından, yapı üzerinde ki izlerden yapıya ait yerleşme, çizim, fotoğraf gibi belgelerden yararlanılarak plan, kesit, görünüş ve aksonometrik çizimlerle ya da maketle anlatımına denir.
• eski bir yapının eldeki bilgilere göre aslına uygun olarak çizilmesi.
• restitüsyon yapının yıllar yada yüzyıllar önce yapılmış halinin projeye dökülmesine verilen isimdir.
• dönemlere ayrılır öncelikle verilerle ilk hali tespit edilmeye çalışılır. daha sonra varsa nitelikli dönem müdahaleleri tespit edilir. en sonunda restorasyon yapılırken özgün haline ne kadar uyumlu olacağını tespit etmeye yarayan projelerdir.
  ülkemizde her şeyde olduğu gibi burada da veri eksikliği çok fazladır. fakat bazı kurumlar misal tcdd her tadilatı belgelemiş bu da tespitleri kolaylaştırıyor.
• zarar görmüş tarihi bir binayı aslına uygun olarak yeniden insaa etmek.
  (bkz: restorasyon)
  (bkz: roleve)
• yapının tekrar inşaa edilmesi şart değildir. hatta çoğu zaman inşaa aşamasına hiç geçilmez, sadece ara bir süreçtir.
• (bkz: coefficient of restitution)
• bir yapının, tarihe kayıt düşmek adına, ulaşılabilen bilgi/belge ve farklı kaynaklardan yola çıkılarak hazırlanan bilimsel ilk durumunu gösteren projedir.
  
  rölöve binanın "şimdiki" durumunu, restorasyon ise (tescilli binalarda, izin verilebildiği kadarıyla) yapılması planlanan durumunu gösterecek projelerdir.