zaman zaman içinde

• andrei tarkovsky'nin günlükleri. şuradan tamamını okuyabilirsiniz.
  
  yönetmeni adeta kutsal bir varlıkmışcasına yücelten kitlenin özellikle okumasını isterim. oldukça insani hasletlere sahipmiş. kimi zaman hırslı, çoğunlukla başkalarını-eserlerini beğenmeyen ve bunu çok sert cümlelerle ifade eden biri çıkıyor karşımıza.
  bir kitap hakkında "azap verecek derecede kötü! düşük avangard"
  artura m. hakkında " çok zayıf bir insan.kendini bundan daha fazla alçaltamaz".
  
  yada "1960 dan bu yana her yıl 2 film çekseydim şimdi milyoner olmuştum.bizim mankafalarla bu ancak fazlasıyla şanslı bir durum olurdu."
  
  ayrıca çekmek istediği filmler (listede 20 kadar film var) listesi yapmış. içinde 2 tane dostoyevski var. birisi dostoyevski'nin kendi hayatı ile ilgili. keşke yapmış olsaymış. ama sanki dostoyevski'deki mizahı ıskalayıp salt karanlık, uhrevi yönleriyle gibi geliyor bana.
  direnen insana hayranlığı var. sadece iş aş için direnen değil kastettiği.
  "modern insanın büyüklüğü karşı çıkışında yatar. bir kelime et-
  mekten aciz, tepkisiz bir kalabalığın önünde kendini canlı canlı ate-
  şe atan ya da elinde pankart, sloganlar atarak meydanlara yürüyen
  ve tüm namussuz ve allahsızlara hayır diyen insanlara şükürler ol-
  sun."
  ekmeği sadece ekmek olarak görenlere de değil. onları çürümüş görüyor, ölümü bekleyen zavallılar olarak!
  
  birde merkez komite diye bir kurum var sovyetlerde. çekilecek filmleri senaryosundan,prodüksiyonuna kadar kontrol eden, eleştiren, değişiklik önerileri sunan (tarkovski'nin zerre ciddiye almadığını görüyoruz; "bu gözlemlerin otuz üç tanesi hakkında tuttuğum notlar var. işte buradalar. bunlardan çok var. bunlardan etkilenmiş olsaydım (bu aslında pek mümkün değil) filmin tümü mahvolurdu.), kayda değer bulursa bütçe ayıran bir devlet kurumu. tarkovski'yi bayağı bir strese-zahmete sokmuşlar. solaris ile ilgili önerileri filmin muhtevasını tamamen değiştirmeye yönelik mesela. bayağı bir direndiğini anlıyoruz yönetmenin lakin komite ile orta yolu bulmak için çeşiti ödünler verdiğini anlıyoruz. buna rağmen filmi bir süre yayınlanma izni alamamış arkaik adamlar yüzünden. keşke tümüyle özgür olabilseymiş.