antroposantrizm

• yazıyı yazmama vesile olan suser'i ve entry'i şuraya ekliyor ve teşekkür ediyorum.
  (bkz: let them eat cake) #97897849
  
  bu kavrama iki eksenden bakmak bana anlamlı geliyor. insandan daha az karmaşık olan öyle olduğunu düşündüğümüz şeyler ve daha fazlası olanlar bir eksen, bize yakın uzaklığı diğer eksen.
  
  ben bir garip döngüyüm 'de hofstadter, yazdığı bir üçgende insandan karmaşıklığı az! olanları kabaca şöyle listeliyor.
  
  - atom
  - virüs
  - mikrop
  - akar
  - sivrisinek
  - arı
  - süs balığı
  - tavuk
  - tavşan
  - köpek
  - zihinsel kapasitesi eksik olan insanlar
  - erişkin insanlar
  
  karmaşıklıkta üste doğru gidersek
  
  ben
  ailem
  akrabalarım
  şirketim
  ilçemde yaşayanlar
  memleketim veya yaşadığım büyüdüğüm yerdeki tüm insanlar.
  il (burada insanlar dışındaki şeyler de giriyor.)
  ülke
  nato
  dünya
  güneş sistemi
  samanyolu
  evren
  
  ikinci eksende bu kavramları sahipliği de ele alarak da düşünebiliriz, yani benim organizmam senin organizman gibi.
  
  insanı incelerken benmerkezcillik üzerinden bakarsak; (bunları sıralamak zor, genelde iç içe geçiyorlar)
  
  diğer ırktan biri
  başka inanıştan biri
  diğer milliyetlerden birinden biri
  üsttekilerden benimle aynı olan ama uzak olan bir kişi
  başka şirketten/okuldan biri
  tanıştığım biri
  bir uzak akrabam
  ailemden biri
  ve ben.
  
  niye bu kadar şeyi anlattım, yapay zeka veya spontane zeka (bilinçli olmasa da bizim sebep olduğumuz sistemlerle ortaya çıkan zeka, internetin kendisi gibi) gibi kavramları ele alıp onlara karşı veya taraf pozisyon belirlerken tüm bunlara bakmak lazım.
  yani şirketlere karşı olmak yapay zekaya karşı olmaya benzeyebilir veya hayvan sever olmak, bir yazılımın hakları sahibi olmasına sıcak bakmaya sebep olabilir (saçma geliyor biliyorum). bir aı'ın vegan olup olmadığını tartışabiliriz. şirketler ve devletler arası iktidar savaşına aı'ların nasıl gireceğini düşünebiliriz. aı'ın bizimle ortak çıkar üzerinden beraber organizma kurmasına sıcak bakabiliriz.
  
  toparlayacağım, dolayısıyla, birinci eksen karmaşıklık açısından bizimle ilişkisi, ikinci eksen ise çıkarlar ve ilişkiler açısından bizimle ilişkisi. bu iki boyutlu diyagramda elbet göçmenlik ve aı'ın bir türü bir yerlerde duruyordur ama o grafikte daha bir çok şey olacaktır.