yedi

• hafızalarımızın alabildiği maksimum kategori sayısı.
  
  harvard'dan bir psikoloji profesörünün^* yaptığı çalışmalara göre insan beyni aynı anda yedi farklı birimden fazlasını kaldıramıyormuş. örneğin bir deney grubuna belirli alanlarda sayabildikleri kadar marka adı saymaları söylenmiş. tahmin edebileceğiniz gibi burada 7'den fazla isim hatırlayabilen çıkmamış. hatta yığılma tam da bu rakamdaymış. günlük yaşamda da hatırlanması gereken ufak bilgilerin de "yedi" sayısı temelli olması bir rastlantı olmasa gerek.
  
  (bkz: dünya'nın 7 harikası)
  (bkz: amerikan pokeri)^*
  (bkz: kanserin 7 belirtisi)
  (bkz: pamuk prenses ve 7 cüceler)
  (bkz: türkiye'nin 7 bölgesi)
  (bkz: 7 kıta)
  (bkz: atmosferin 7 katmanı)
  (bkz: 7 ölümcül günah)
  (bkz: haftanın 7 günü)
  
  alan kodlarını çıkardığımızda telefon numaralarının kaç hanesi olduğunu hiç düşünmüş müydünüz?
• oo7 james bond dan tutun da yedi kardeşe yedi gelin ve yedi kocalı hürmüz'e kadar yedinci sanata hizmet etmiş bir sayı.. yedinci mührü açınca kıyamet geleceğine inanmış ingmar bergman. neredeyse dünya bu sayı üzerine kurulmuş. bir kere dünya da yedi büyük deniz ve yedi kıta var.atmosferin de yedi katmanı.türkiye de yedi bölgeye ayrılmış, yedi kule zindanlarını içinde barındıran istanbul bile yedi tepe üzerine kurulmuş. hiç unutmam ,derste anlatmıştım yedi meşhaleciler vardı edebiyatta. ilginçtir bebeklerin süt dişleri ortalama yedi aylıkken çıkıyor ve yedi yaşında dökülüyor. ayrıca bir insanın karakteri yedi yaşına kadar oturuyor. yani bir insan yedi yaşında neyse yetmişinde de odur sözü doğrulanıyor.. okula başlama yaşı da yedi. ünlü çakralar var ya onlar da yedi tane... dinler için de önemli bir sayı yedi.. hacca gidince yedi kez kabeyi tavaf etmek şeytanı da yedi kez taşlamak lazım. bir rivayete göre peygamberlerin çoğu yedi yıl çobanlık yapmış ve yedi yıl çile çekmiş. ünlü yedi yıl savaşları haliyle yedi yıl sürmüş. çiçeklerden mum çiçeği dikildikten ancak yedi yıl sonra mor mor çiçek açıyor ve akşamına solup gidiyor. masallarda da yedi önemli. pamuk prensesin yedi cücesi, keloğlanın yedi başlı devi bunlardan bazıları.annemin yedi tane fili aynı yöne bakarak itinayla dizdiğini göz önüne alırsak birçok insanın da uğurlu sayısı.sonuçta yedidir ne yapsa yeridir.
• umberto eco'nun hiç tanımasa da cem akaş'ın 7 adlı romanını çözümlemesi üzerine:
  
  "şimdi bedenimizi al, gövdeden çıkan her şeyi say: kollar, bacaklar, baş, penis toplam altı eder, kadınlarda ise yedi; bu yüzden de bana öyle geliyor ki şu sizin yazarlarınız arasında altı sayısı hiçbir zaman ciddiye alınmaz, üçün iki katı olması dışında. yalnızca erkekler için geçerlidir bu, çünkü hiç yedileri yoktur onların. bu yüzden erkekler yönetirken, yediyi kutsal sayı olarak görmeyi yeğ tutarlar..."
  eco, umberto (1992), foucault sarkacı, can yayınları, s. 347
• resimler arası standart fark sayısı.
• “memleket mi yıldızlar mı gençliğim mi daha uzak”
  
  saat çalacak. yedi dakikası var. uyanmış bekliyor geceyi şimdiden. çalışacak, yorulacak. bekleyenlerini, uzaktaki ailesini utnadırmayacak, bekletmeyecek açlıkta açıkta.
  
  atlar yorulmuş o vakitlerden birinde bir göletin başında soluklanıyor, kimisi susuzluğunu gideriyor. yola vuracaklar yelelerini az sonra. bugünün zaman birimiyle yedi dakikaları var daha. gün doğuyor. kervancılar bunu görüyor. onlar ki tüm gece yol aldılar menzile yorgun, aksak.
  
  “üç kere üç bin gecedir” yoksul; “üç kere üç bin gecedir” yalnız adamlar ufuk çizgisinde yitecekler ağır, kısa adımlarla yürüyerek. gözden kaybolacaklar yedi dakika sonra. martı sesleri yakında yankılanıyor. demek ki okyanus sınırındalar büyük atlaslardan bakınca.
  
  doklarda, başaltlarına yükleme yapan işçiler, koyu kızıl bayraklar altında birlikteliğin külliyen yasak olduğu ve aşkın söylenceleriyle gençliklerini oralarda, tahta-çelik, ton ağırlıklarında yitirmenin alışkanlığıyla yol aldıkları her biri ellişer arşın patikalarda söylediler bin yıllık türkülerini. her yedi dakikada bir yere tükürdüler boz bulanık sulara kurulan dev limanlarda ufuk çizgisine bakıp küfrederek.
  
  çınarlı köyün meydan kahvehanesinin kapısındaki gölgede uyuklayan kemal dede’nin büyük torununun, karadeniz’in allah-u ekber dağlarında omuz başına -alnında kurşun yarası- düşen yoldaşları için topladığı kır çiçeklerinin rengarenkliliği ve kokusu yakıcı sıcaklarda yüreğine düşer bir yoksul sofrasının. o sofra ki, yedi can yedi kere yutkunur etrafında yer sofrasının. bir kuru ekmez dahi geçmez boğazdan o an.
  
  altı yıl söyledi ‘seni seviyorum’ diye. oysa inanacaktı yedinci yıl boyunca da söylese.
  
  söylemedi ama...
  
  “memleket mi yıldızlar mı gençliğim mi daha uzak”
  
  dogubati
• ezoterizm'de en önemli sayıdır. tüm kadim uygarlıklar ve inanışlarda bu sayıya fazlaca anlam yüklenmiştir. günümüze kadar ulaşan bazı örnekleri şöyledir:
  
  * alevi-bektaşi inancında ozanların sayısı 7 dir
  * aristo evreni 7 kat olarak açıklar
  * çoğu dinlerde gök 7 kat olarak betimlenir, haftanın 7 gün olması buna bağlanır
  * gökkuşağının 7 renk olması
  * gülün7 taç yaprağı olması
  * ayın kendi çevresinde ki döngüyü 7 günde tamamlaması
  * çocukların dişlerinin genelde 7 ayda çıkması
  * zigguratlar 7 kattan oluşmuştur. her kat bir gezegeni simgeler ve her katın rengi farklıdır
  * yeni ahit’te gökte 7 mühür bulunduğundan, 7 kiliseye 7 mühür, 7 bela, 7 tane gazap tası, 7 tane borazan gönderildiği anlatılır
  * tanrının evreni 7 günde yarattığına inanılır
  * yerin 7 kat olması
  * notaların 7 tane olması
  * evrimsel oluşumun 7 bölümden oluşması
  * insan kafasında bulunan 7 delik
  * 7 kıta
  * 7 iklim
  * 7 deniz
  * 7 uyurlar
  * 7 doğuş: alevi inancında, varoluş yedi doğuş olarak açıklanır
  * 7 imamlar
  * 7 renk
  * 7 nefs
  * 7 harika
  * 7 tavaf
  * 7 tepe istanbul
  * 7 yıl çile
  * 7 temel günah
  * 7 melek: her gök katının bir meleği vardır
  * 7 başlı canavar
  * 7 altın tas: incil’de geçen yedi altın tas
  * 7 cehennem kapısı
  * buda’nın 7 renkli merdiveni
  * 7 sülale, 7 ced
• bir sayı.
• geçtiğimiz günlerde alman bir kızcağız ilk defa istanbul'a ve türkiye'ye geldi.
  
  etrafı dolaşırken de saçma sapan sorular soruyor, yok efendim işte bu köy ne demek bak her yerde kadıköy karaköy bakırköy sefaköy vs.? village gibi bişey diyip geçiştirebiliyosun neticede. ancak öyle bir an geldi ki, kız "yedi ne demek?" diye sordu yedi kuyular caddesi tabelasını görünce. seven diye bir cevap aldığındaki surat ifadesi gerçekten görülmeye değerdi.
  
  neden bu kadar şaşırdığını sonradan anladık tabii, mühendisliğin beşiği almanya'da dublaj sanatı çok geliştiği için, meğerse, yedi bildiğimiz jedi demekmiş efendim.
• "...genel olarak yedi ile yedi gün, yed, gezegen, yedi olgunluk derecesi(yedi aşk şehri), yedi zihin veya şuur mertebesi, yedi gök, semanın yedi katmanı, kırmızı gülün yedi yaprağı, evren ağacının yedi dalı, samanlıktaki kurbanlık darağacının yedi dalı, fatiha suresinin yedi ayetiyle alakalıdır. bazı yediler de başka yedilere göndermedir. mesela kırmızı gül yedi taç yapraklıdır. bu gül semanın yedi tabakasının, meleklerin yedi mertebesinin, göklerdeki bütün konakların, tüm ahlaki sistem basamaklarının ve bütün ilahi kuvvetlerin sembolüdür. yine zaman ve mekanın bütünlüğünü ifade eder. talmud'a göre yedi rakamı kadın-erkek tüm insanların sembolüdür. çünkü dört rakamı(yeryüzü) ile üç rakamı (sema)nın toplanmasıyla yedi rakamı elde edilir. talmud'a göre adem'e saat dörtte nefis verildi. saat yedide de havva onun vücudundan yaratıldı.
  
  nizami-i gencevi'nin heft peyker adlı eserinde yedi renk astrolojiyi sembolize eder. müslüman bilginlere göre kur'an'ın yedi (bazen yetmiş) batnı vardır. attar, mantıku't-tayr'da; taleb, aşk, marifet, istiğna, tevhid, hayret ve fakr olmak üzere yedi vadiden söz eder. bu kısa işaretlerden yedi rakamının sembolik anlamlarının ne denli geniş bir alanı kuşattığı görülür. esasen evren kadar geniştir. çünkü dört rakamı yani yerin sembolü semanın sembolü olan üç rakamının toplamının sonucudur. bu sebepten dönen ve hareket eden dünyaya işaret eder. tuhaf olanı yedi rakamının ilahi olduğu kadar şeytani de oluşudur. çünkü şeytan, yüce allah'ın yaratıcılığını taklit etmeye çalışır."
  
  (züleyha'nın aşk derdi-celal settari)
• kapidan satis olarak tanimlanan satislarda; tuketicinin, teslim aldigi tarihten itibaren, mali kabul etmekte veya hicbir gerekce gostermeden ve hicbir yukumluluk altina girmeden reddetmekte serbest oldugu gun sayisidir.
  
  (bkz: tuketiciyi koruma kanunu)