hızır

• hz. musa’nin kendisini dünya’nin en alim kisisi olarak görmesi üzerine, allah’in musa’yi egitmek üzere hakikat ilimleri ile donatarak hizir aleyhusselam’i gonderdigine inanilir.^* alevi-bekta$i inacindaki olgunla$mi$ insanin ( insan-i kamil’in) de simgeleri olan hizir ve ilyas peygamberlerin, ab-i hayat (ölümsüzlük suyu) içmi$ olduguna ve hizir’in karada, ilyas’in denizde dara dü$enlerin yardimina ko$tuklarina inanilir. kuran’da kehf suresi’nin de göndermeler yapmi$ oldugu gibi “hizir’in firtinaya tutulan nuh’un gemisine yardim ettigi ve kurtulanlarin 3 günlük bir oruç” adadigina inanilir. bu nedenle her yil (miladi takvimle) $ubat ayi’nin 13-14-15. günleri “hizir orucu” tutulur. bu orucun ardindan mümkün olan en geni$ topluluga “ hizir lokmasi” adi verilen bir çe$it çörek dagitilir. bazi bölgelerde “hizir cemi” de yapilir.
  insanlik tarihinde ölümsüzlüge kavu$tugu kabul edilen sadece iki “insan-i kamil”, veli veya peygamber olan hizir ile ilyas’in her yil “hidirellez” adi verilen 6 mayis gecesi bir gül agaci’nin altinda bulu$tuklarina, görü$tüklerine ve tekrar insanlarin yardimina gittiklerine inanilir. bu nedenle hidirellez günü mutlaka çayira gidilir, ye$ile ayak basilir. o gün çok renkli ritüeller ile hizir ve ilyas’in dikkatleri çekilerek, dilekler iletilmeye ve yardimlari alinmaya çali$ilir. dilegi olanlar dileklerinin gerçekle$mesini, sevgililer kavu$abilmeyi, darda olanlar sorunlarinin çözümünü bu gece gelecek hizir’dan bekledikleri için çok çe$itli ve degi$ik yöntemlerle hem dileklerini hizir’a iletmeye, hem de hizir’in gelip sorunlarini çözerken birakacagi izleri saptayarak içlerini rahatlatmaya çali$irlar.
  bastigi her yeri ye$erttigine inanilan hizir, alevi – bekta$i ‘lerin yayildigi çok geni$ cografya’da bir çok yerde anilmi$ veya davet edilmistir. afyonkarahisar’da “makam-i hizir”, amasya’da “hizir- ilyas tekkesi”, bingöl’de “hizir gölü”, denizli’de “hidirlik sultan”, anadolu ve rumeli’de bir çok kent ve kasabada “hidirlik” adi ile anilan ye$il alanlar, azerbaycan’da “hizr-i zinde”, irak’ta “makam-ül hadir”, lübnan’da ve suriye’de “hz hizir makami”, misir’da “hizir kapisi”, seylan’da “hizir magarasi”, bu bölgelerde ya$ayan alevi- bekta$i’lerin hizir’a verdikleri önem ve degeri, hizir’a duyduklari güven, sevgi ve bagliligi^* daha iyi açiklar.